Dietetyczne leczenie OTYŁOŚCI

Otyłość określa się jako stan patologiczny, zaburzenie w wyniku, którego dochodzi do nadmiernego gromadzenia się tkanki tłuszczowej w organizmie. W otyłości liczba komórek tłuszczowych (adipocytów) może zwiększać się lub istniejące już komórki tłuszczowe powiększają się do nadmiernych rozmiarów.

Obydwa te przypadki są stanem chorobowym. Tak więc, otyłość jest rezultatem niepożądanego przyrostu masy ciała, spowodowanego dodatnim bilansem energetycznym – spożywaniem większej ilości kalorii niż jest zużywane przez daną osobę. Ludzie otyli mają zwiększone ryzyko rozwoju wielu poważnych schorzeń, takich jak cukrzyca typu 2, choroba wieńcowa, nadciśnienie tętnicze i udary mózgu, miażdżyca, choroby pęcherzyka żółciowego, choroby układu oddechowego, niektóre rodzaje nowotworów, zmiany zwyrodnieniowe stawów oraz pojawiające się problemy psychospołeczne w pływające na pogorszenie jakości życia.
Najczęściej stosowanym wskaźnikiem stanu odżywienia, pozwalającym określić występowanie otyłości, jest wskaźnik masy ciała BMI, który oblicza się z wzoru, a wynik porównujemy z poniższą tabelą:

W Polsce na otyłość choruje ponad 5 mln osób, a pacjentów z wskaźnikiem BMI powyżej 30 jest około 15 -20 procent. Aż 80 procent chorych ze wskaźnikiem masy ciała powyżej 30 BMI ma powikłania zdrowotne. Natomiast pozostałe 20 procent to zazwyczaj osoby źle zdiagnozowane. Liczby są zatrważające, dlatego problem ten kwalifikowany jest już jako epidemia. Na otyłość częściej chorują mężczyźni. Jednak to głównie kobiety zgłaszają się do lekarza i dietetyka. Może to być wynikiem tego, że otyłość wśród mężczyzn jest bardziej akceptowana przez społeczeństwo.
Program ograniczenia epidemii otyłości powinien obejmować dwie strategie. Pierwszą z nich jest promowanie zdrowego żywienia, co oznacza zmniejszenie spożycia tłuszczów i cukru oraz zwiększenie konsumpcji warzyw i owoców. Druga polega na zwiększeniu poziomu aktywności fizycznej. Podstawowym celem modyfikacji odżywienia pacjenta jest przywrócenie równowagi energetycznej przy jednoczesnym udziale odpowiedniej wartości odżywczej i jakości konsumowanych produktów. Tak więc istotny jest szczegółowy wywiad zdrowotny i żywieniowy, ocena masy ciała a także indywidualny i realny plan leczenia dietetycznego. Określone wspólnie cele powinny dotyczyć zarówno planów krótkoterminowych jak i długoterminowych. Najlepszym tempem odchudzania jest ubytek masy ciała o 0,5-1 kg/tydzień. Jednocześnie należy podkreślić, że leczenie otyłości jest procesem długoterminowym i polegającym na trwałej zmianie dotychczasowych nawyków żywieniowych. Program stopniowej normalizacji masy ciała powinien obejmować: dietę o zmniejszonej kaloryczności a deficyt energetyczny powinien wynosić 500-1000 kcal w ciągu dnia w porównaniu z dotychczasowym spożyciem i systematyczną aktywność fizyczną. Oczywistym jest, że powyższy program powinien być kontrolowany regularnie przez dietetyka. Optymalne są spotkania raz na dwa tygodnie. Taki odstęp czasowy pozwala na ocenę postępowania terapeutycznego, a także na motywowanie pacjentów do dalszej pracy. Gwarancją osiągnięcia sukcesu jest odpowiednie dostosowanie diety do stylu życia i preferencji smakowych pacjenta. Dzięki temu pacjent może pozwolić sobie na spożywanie ulubionych produktów w rozsądnych proporcjach. Ważnymi wskazówkami w diecie redukcyjnej jest kontrolowanie wielkości porcji posiłków i przekąsek, a także regularność ich spożywania. Tak, więc należy jeść małe porcje 5 razy dziennie, co 3-4-godziny. Kobietom najczęściej proponuje się dietę o wartości energetycznej 1000-1200 kcal/dobę, a mężczyznom 1200-1600 kcal/dobę, zapewniającą wszystkie niezbędne dla organizmu składniki odżywcze. Powinno się jednak pamiętać, iż są to wartości szacunkowe. Dokładną kaloryczność diety należy ustalać indywidualnie w zależności od stanu zdrowia, aktywności fizycznej i wieku pacjenta. W większości przypadków na początku kuracji odchudzającej pacjent traci masę ciała najszybciej. Po 2-3 miesiącach stosowania diety często dochodzi do tzw. adaptacji metabolicznej. W tym czasie pomimo przestrzegania zalecanej diety pacjent nie traci na wadze, gdyż zmniejsza się podstawowa przemiana materii. W takiej sytuacji wymagana jest zmiana postępowania terapeutycznego.
Odpowiednie proporcje głównych składników pokarmowych: białka, tłuszczu i węglowodanów powinny stanowić odpowiednio 20, 30, 50 procent całodziennej racji pokarmowej. Istotne znaczenie ma również błonnik pokarmowy, który przyczynia się do obniżenia wchłaniania cholesterolu i triglicerydów, zmniejszenia uczucia głodu a także przyspiesza perystaltykę jelit. Poza tym podczas stosowania diet niskoenergetycznych osoby otyłe mają często zmniejszone pragnienie i dlatego piją one za mało płynów. Ze względu na zmniejszoną ilość wody w posiłkach zaleca się w dietach redukcyjnych picie przynajmniej 2 litry wody dziennie. Dzięki temu pacjenci wykształcą prawidłowy nawyk spożywania wody zamiast picia słodzonych i gazowanych napoi.
Dieta redukcyjna pomimo wielu ograniczeń może być zdrowa, sycąca i atrakcyjna dla oka. Wymarzoną sylwetkę można osiągnąć dzięki odpowiedniej motywacji, przestrzeganiu jadłospisu i aktywności fizycznej. Jednocześnie należy pamiętać, że to my mamy wpływ na to jak wyglądamy. To nasz wybór!

Dieta redukcyjna 1200 kcal

Śniadanie (142 kcal)

Kromka chleba z twarogiem, pomidorem i szczypiorkiem. Herbata czerwona

Drugie śniadanie (280 kcal)

Sałatka z ryżem, ananasem i szynką.
Herbata zielona

2 plasterki ananasa, pół woreczka ryżu, 2 plasterki szynki drobiowej, 2 łyżki kukurydzy, szczypiorek, łyżka jogurtu naturalnego

Podwieczorek (195 kcal)

Jogurt naturalny z musli i malinami

1 opakowanie jogurtu naturalnego, 3 łyżki musli z orzechami, 1 szklanka malin

Obiad (450 kcal)

Duszona rolada drobiowa z szpinakiem i
z kaszą jaglaną i surówką z marchewki.
Woda z owocami

1 porcja fileta z kurczaka, ¼ szklanki szpinaku mrożonego, plasterek diety, czosnek, oliwa z oliwek,
pół woreczka kaszy jaglanej,
1 marchewka, kawałek białej części pora, oliwa z oliwek

Kolacja (125 kcal)

Kromka chleba z szynką, sałatą,rzodkiewką i szczypiorkiem. Herbata z pokrzywy

Beata Banaszyńska
mgr dietetyki i biologii molekularnej
ESKULAP-PREMIUM
Rejestracja: tel. 888 999 699