Talerze z Mosiny

Kolekcjonowanie talerzy znane jest już od bardzo dawna. Natomiast kolekcjonowanie porcelanowych talerzy pamiątkowych sięga w Polsce początków XIX wieku. Moda ta dotarła do nas z Zachodu. W okresie tym Polska znajdowała się pod zaborami. Naród polski, niezależnie, pod jakim był zaborem manifestował swoją narodowość i patriotyzm.

Masowo robiono różne patriotyczne pamiątki, zaczynając od biżuterii żałobnej, poprzez wyroby z porcelany, takie jak: kubki, filiżanki, figurki, wazony, no i naturalnie modne talerze. Na każdej z tych pamiątek musiał obowiązkowo być umieszczony wizerunek orła białego w złotej koronie. Natomiast na talerzach mieszczano widoki dla Polaków szczególnie ważne, takie jak: Jasna Góra, Zamek Królewski, czy Wawel. Z kolei na talerzach patriotycznych eksponowano głównie wizerunki takich postaci, jak: książę Józef Poniatowski, czy Tadeusz Kościuszko. Koniecznie należy dodać, że przedmioty te w czasach niewoli stanowiły ozdobę domów i salonów polskich.

To tyle historii. Po odzyskaniu niepodległości moda na zbieranie talerzy pamiątkowych trochę zmalała. Z kolei lata okupacji hitlerowskiej spowodowały, że w czasach PRL nastąpiło pewne ożywienie. Z tego też czasu pochodzą dwa kolejne talerze rocznicowe. Pierwszy został wykonany w 1977 roku z okazji 50 rocznicy utworzenia Sanatorium Chorób Płuc i Gruźlicy w Ludwikowie. Drugi datowany jest na rok 1989 i jest dodatkowo interesujący, ponieważ widzimy na nim wizerunek budynku „Staszycówki” z okresu jego powstania. Należy podkreślić, że talerze są bardzo starannie wykonane, napisy w kolorze oraz to, że prawdopodobnie są to najstarsze zachowane talerze z naszego terenu.

Talerz z herbem Mosiny

Dużo młodszy jest talerz następny, z grupy patriotycznych, z herbem miasta Mosina. Talerz ten został wykonany po uchwale Rady Narodowej Miasta i Gminy Mosina, która w dniu 4 maja 1985 roku podjęła uchwałę o zmianie wizerunku dotychczasowego herbu miasta: „Właściwym herbem miasta Mosiny jest orzeł biały w złotej koronie na czerwonym tle”. W ten sposób, po wielu latach wróciliśmy do początków naszej historii – miasta królewskiego. Należy przypomnieć, że w okresie zaboru pruskiego zaborca ustalił własny herb miasta, zamiast orła był wizerunek miejskiego ratusza z wieżą zegarową. Pruski herb niestety przetrwał wiele lat. Posługiwały się nim samorządy okresu międzywojennego, a także Polski Ludowej. Dopiero uchwała Rady Narodowej z 1985 roku przywróciła pierwotny wizerunek herbu miasta i w ten sposób została zamknięta kolejna karta historii w dziejach Mosiny. Na tym jednak nie koniec pamiątkowych talerzy Mosiny.

Jan Grucza

W roku 2001 gościł tutaj artysta Jan Grucza z Warszawy, twórca i producent przedmiotów i wyrobów z porcelany. Nasze miasto tak go zainspirowało, że postanowił zaprojektować i wykonać serię sześciu talerzy pamiątkowych z wizerunkiem najważniejszych i najciekawszych obiektów. Jak widzimy, talerze zostały wykonane i były do nabycia, trzeba dodać, że posiadają certyfikat autentyczności, a cała seria była limitowana oraz to, że każdy talerz jest wykończony stylową obwódką z 18 karatowego złota, co podnosi dodatkowo wartość dla kolekcjonerów i zbieraczy pamiątek.

Henryk Pruchniewski