Najtrudniej opisać codzienność

Warsztaty literackie z profesorem literatury współczesnej, Przemysławem Czaplińskim.

Styczniowe spotkanie Dyskusyjnego Klubu Książki poprowadził profesor literatury współczesnej w Instytucie Filologii Polskiej UAM. Profesor Przemysław Czapliński jest krytykiem literackim, autorem szeregu ważnych publikacji o polskiej prozie, uczestniczy w pracach jury Nagrody literackiej Nike, zasiada w jury konkursu teatralnego poświęconego polskiej dramaturgii współczesnej „Metafory rzeczywistości”.

Byłam ciekawa, jak profesor, którego pamiętam z energetyzujących, zmuszających do samodzielnego myślenia zajęć z teorii literatury, poradzi sobie z dwudziestką naszych pań. Pań, które co prawda nie są studentkami UAM, ale swoje zdanie na temat przeczytanych książek mają wyrobione i są skłonne do jego żywego wypowiadania. A wypowiadałyśmy się o książce noblistki, Alice Munro „Drogie życie”. Opowiadania tej kanadyjskiej pisarki skupiają się na relacjach międzyludzkich w codziennym życiu i na zmieniającej się obyczajowości. Akcja większości jej prozy osadzona jest w południowo-zachodniej części prowincji Ontario i często obraca się wobec trywialnych faktów i obserwacji otaczającej rzeczywistości. To dlatego niektóre z nas miały problem z zapamiętaniem fabuły opowiadań, bo nie fabuła dla Alice Munro jest najważniejsza. Brak atrakcyjnych wydarzeń i wyraźniej puenty, subtelność przekazu i skupienie się na psychice bohaterów to cechy prozy, które albo wzbudziły w nas podziw dla umiejętności warsztatowych pisarki, albo spowodowały zwykłe znużenie lekturą. Potwierdziła się znana prawda, że ilu jest czytelników, tyle recepcji jednej książki.

Najtrudniej opisać zwykłą codzienność, bez fajerwerków, ale z tym zadaniem w nieatrakcyjnej z pozoru formie świetnie radzi sobie od kilkudziesięciu lat kanadyjska pisarka, której bohaterowie rozpięci są między „życiem ot tak”, bezrefleksyjnym, biernym, a życiem pełnią życia. Dyskutowaliśmy o zakleszczeniu w codzienności i związanym z tym utratą sensu oraz o pogodzeniu się z powszedniością i poszukiwaniu w niej wartości. Na literacki warsztat wzięliśmy też takie pojęcia jak wstyd, relacje damsko-męskie bohaterów literackich, ich alienację oraz wpasowanie w rzeczywistość.

Warsztaty literackie z profesorem literatury współczesnej, Przemysławem Czaplińskim

Profesor ukazał nam wachlarz możliwości analizy dzieła literackiego, dyskretnie moderując dyskusję i podrzucając nam tropy interpretacyjne. Sądzę, że panie z DKK zasłużyły na piątkę w indeksie za znajomość lektury i przede wszystkim za zaangażowanie w konwersację.

Zapraszamy na następne spotkanie DKK 19 lutego o godz. 17.30 do Mosińskiej Biblioteki Publicznej. Lekturą nieobowiązkową będzie książka Anny Gavaldy „Po prostu razem”.

Zofia Staniszewska