Gazeta Mosińsko-Puszczykowska
Wiele osób zadaje sobie pytanie co było przyczyną dla jakiej powstał Wielkopolski Park Narodowy.
Wielkopolski Park Narodowy
Dla niezorientowanych obszar ten nie różni się specjalnie od innych pobliskich terenów leśnych i zagadką jest dla nich, dlaczego nazwany został parkiem narodowym. Jest on przecież zupełnie nieporównywalny z parkami narodowymi na południu Polski, które nie budzą takich dylematów dzięki swojemu górskiemu charakterowi i pięknym widokom ze szczytów. Parki nadmorskie również nie rodzą wątpliwości, podobnie jak te, które obejmują swoimi granicami znane jeziora, obszary bagienne i zalewowe stanowiące miejsce bytowania wielu gatunków ptaków, czy też stanowią naturalne ostoje chronionych zwierząt.
Cel utworzenia
Podstawowym celem, dla którego ponad 60 lat temu utworzono Wielkopolski Park Narodowy, była ochrona polodowcowej rzeźby terenu, ale rzecz jasna nie tylko ze względu na nią warto odwiedzić to miejsce. Nasz Park jest jednym z najwcześniej utworzonych parków narodowych w Polsce. Wcześniej od niego zostały utworzone jedynie parki „górskie” – Pieniński, Babiogórski, Tatrzański, Świętokrzyski oraz Ojcowski Park Narodowy i oczywiście Białowieski Park Narodowy. Przypomnijmy, że mamy na obszarze kraju 23 parki narodowe. O olbrzymiej wartości przyrodniczej i dydaktycznej Wielkopolskiego Parku Narodowego mogą świadczyć słowa inicjatora utworzenia Parku – profesora Adama Wodziczki, który nazwał ten teren „przyrodniczym klejnotem ziemi wielkopolskiej i muzeum form polodowcowych”.
„Przyrodniczy klejnot ziemi wielkopolskiej i muzeum form polodowcowych”
Siedziba WPN
Elementem charakterystycznym, wyróżniającym nasz Park spośród innych (wprawdzie nie przyrodniczo, ale historycznie) jest siedziba Wielkopolskiego Parku Narodowego. Mieści się ona od 1994 roku w pałacu, który został zbudowany w czasie II wojny światowej i był rezydencją Artura Greisera – namiestnika Rzeszy w Kraju Warty. W budynku dyrekcji WPN funkcjonuje Muzeum Przyrodnicze oraz Centrum Edukacji Ekologicznej prowadzące zajęcia w ramach „Leśnej Szkoły”. W ramach CEE udostępniono także cztery przyrodnicze ścieżki dydaktyczne. Jedną z nich chciałabym Państwu przybliżyć.
Obszary ochrony ścisłej na terenie WPN
Ścieżka dydaktyczna „Osowa Góra – Jeziory”
Na obszarze Wielkopolskiego Parku Narodowego znajduje się 18 obszarów ochrony ścisłej. W oparciu o kilka z nich wyznaczono ścieżkę dydaktyczną „Osowa Góra – Jeziory”, prowadzącą przez szczególnie malownicze i cenne przyrodniczo leśne tereny, położone wśród polodowcowego krajobrazu w pobliżu dwóch urokliwych jezior – Kociołka i Góreckiego. Ścieżkę zaprojektowano przede wszystkim dla małych grup z przewodnikiem. Nie jest zbyt długa – ma około pięciu kilometrów, a miejscami można ją nawet określić jako mało dostępną (fragment przy Kociołku, gdzie ścieżka wyznaczona jest poza szlakiem turystycznym). Trasę opracowano dla miłośników przyrody i pasjonatów niezwykłych wycieczek, którzy lubią wędrować po lesie, poświęcając nieco więcej uwagi spotykanym roślinom, niż ma to miejsce na typowym szlaku turystycznym. Występujące tu od początku wiosny do jesieni gatunki roślin przyciągają uwagę entuzjastów przyrody, gdyż znajdują się w bezpośredniej bliskości ścieżki. Mam tu na myśli licznych nauczycieli przyrody, biologii oraz samych rodziców z dziećmi dla których wyprawy do lasu stanowią najlepszą okazję do samodzielnych obserwacji procesów zachodzących w ekosystemie leśnym.
Spacer rozpoczynamy na parkingu stacji turystycznej Osowa Góra, nieopodal wieży widokowej, skąd niebieskim szlakiem schodzimy do Kociołka mijając głazy Zamoyskiego i Wodziczki. Jezioro Kociołek stanowi obszar ochrony ścisłej, jest przykładem polodowcowego jeziora eworsyjnego, czyli takiego, które powstało prawdopodobnie w wyniku wirowego działania wody niosącej materiał skalny. Za Kociołkiem ścieżka dydaktyczna zbacza na chwilę z niebieskiego szlaku i prowadzi do kolejnego obszaru ochrony ścisłej tzw. „Sarnich Dołów”. Przedmiotem ochrony jest mszar torfowiskowy oraz śródleśne oczka wodne Gapiak i Żabiak. Kolejnym przystankiem, już po powrocie na szlak turystyczny jest „Grabina” stanowiąca przykład grądu, czyli lasu, gdzie naturalnie występują głównie graby i dęby. W „Grabinie” oprócz 150 letnich okazów tych gatunków występuje jarząb brekinia – objęty w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Rosną tu także różne gatunki roślin runa podnoszące walor przyrodniczo – edukacyjny ścieżki. Dalej droga prowadzi brzegiem Jeziora Góreckiego, czerwonym szlakiem do siedziby WPN, gdzie dobiega końca.
Spacer po leśnym terenie z Osowej Góry do Jezior, może być inspiracją dla dalszego poznawania flory Wielkopolskiego Parku Narodowego, a także fascynacją w postrzeganiu i rozumieniu przyrody w ogóle. Czas spędzony w bezpośrednim kontakcie z przyrodą skłania do refleksji, umożliwia stawianie pytań, które nie miałyby szans powstać nawet w najlepiej urządzonym muzeum, w dobrze wyposażonej pracowni, czy nad barwnym atlasem. Wyzwala wiele pozytywnych emocji oraz daje możliwość odreagowania od codziennych obowiązków.
Niezależnie od tego, czy przechadzamy się ścieżką dydaktyczną „Osowa Góra – Jeziory” w celach poznawczych, czy bez jakiegokolwiek celu, jestem przekonana, że leśna wycieczka terenowa będzie dla każdego regenerującym odprężeniem.
mgr Małgorzata Bręczewska WPN
Piękne tereny.