Ruszają badania archeologiczne na terenie gminy Mosina!

Czy wiecie, że Mosina prawdopodobnie została założona w innym miejscu niż obecnie? Słyszeliście o zanikłej wsi Przewóz? Więcej na ten temat będą próbowali dowiedzieć się archeolodzy, historycy i przyrodnicy, którzy w najbliższym czasie zajmą się badaniem przeszłości naszego regionu.

„W poszukiwaniu przeszłości Mosiny i jej okolic”

Dzięki zastosowaniu archeologii lotniczej i lotniczego skanowania laserowego coraz więcej dowiadujemy się o bogatej przeszłości miejsc, w których żyjemy. Od jakiegoś czasu, na naszych oczach archeologom udaje się dokonywać spektakularnych odkryć. Zanikłe średniowieczne miasto koło Świdwina, czy zaginione miasto w szczecineckich latach, to tylko niektóre z archeologicznych sensacji, ujawnionych przez Fundację Relicta. Teraz archeolodzy we współpracy z Muzeum Śremskim oraz historykami, archeologami i przyrodnikami zbadają tereny Mosiny i okolic. Tereny, które jak doskonale wiemy, noszą w sobie ślady bogatej przeszłości.

W ramach projektu „W poszukiwaniu przeszłości Mosiny i jej okolic”, dotowanego przez Gminę Mosina, członkowie Fundacji Relicta zaplanowali badania geofizyczne w poszukiwaniu miejsca pierwszej lokacji miasta (jak się okazuje, Mosina prawdopodobnie była początkowo założona w innym miejscu niż znajduje się obecnie). W ramach badań będą też wykonywane zdjęcia lotnicze Mosiny i okolic, a także piesza wycieczka historyczna w poszukiwaniu zanikłej wsi Przewóz. Jak informuje fundacja, w trakcie badań będzie też zorganizowane spotkanie popularnonaukowe dla zainteresowanych tematem mieszkańców.

– Nazwę Mosina (Moszyna) odnajdujemy po raz pierwszy w 1247 roku. Niewykluczone, że już wówczas istniała również osada o tej nazwie – zwraca uwagę Fundacja Relicta.
– Pewien problem stanowi określenie daty lokacji miejskiej Mosiny. Dokument Mikołaja Przedpełkowica (potwierdzający decyzję o powstaniu miasta) opatrzono datą 1 lutego 1302 roku. Wielu jednak badaczy przyjmuje, że już wcześniej podejmowano próby założenia takiego środka. Ich zdaniem Mosina mogła być lokowana za panowania Przemysła II, a komes Mikołaj Przedpełkowic dwukrotnie przenosił miejscowość, nim zajęło obecne miejsce. Przenoszenie miast nawet o kilka czy kilkanaście kilometrów nie należało w średniowieczu do rzadkości. Translokacja mogła wynikać z poszukiwania lepszego miejsca dla rozwoju ludnego ośrodka, wylewami rzeki, czy też zniszczeniami wojennymi. „Wędrówkę” odbyło w średniowieczu wiele miast wielkopolskich m.in. Borek, Poznań, Szamotuły i Śrem – dodają członkowie fundacji.

Przewóz była natomiast nadwarciańską wsią parafialną, leżącą niegdyś między Krajkowem, a Tworzykowem. W 1508 r. we wsi stał kościół pod wezwaniem Wszystkich Świętych, w 1642 r. stał tu jeszcze inny kościół, pod wezwaniem św. Marcina ale chylił się już ku upadkowi. W 1685 r. nie było już jednak po nim żadnego śladu. W jego miejscu postawiono krzyż, który jeszcze w XIX wieku kojarzyli mieszkańcy Krajkowa. Wieś Przewóz opustoszała w XVII w. W tym miejscu nad Wartą istniała przeprawa przez rzekę, o czym też świadczy nazwa wsi.

W działaniach wezmą udział m.in. archeolodzy – Marcin Krzepkowski i Piotr Wroniecki z Fundacji Relicta oraz historyk Radosław Franczak z Muzeum w Śremie. W pracach będą uczestniczyć również: Artur Golis z Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego oraz znany poznański archeolog Piotr Wawrzyniak. Badania terenowe czynnie wspierać będzie Stowarzyszenie Wielkopolska Grupa Eksploracyjno – Historyczna „Gniazdo”.

Projekt został dofinansowany w otwartym konkursie ofert na zadania publiczne w 2021 r. „Kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i tradycji narodowej oraz podtrzymywanie i upowszechnianie tradycji narodowej i regionalnej, pielęgnowanie polskości oraz rozwój potrzeb kulturalnych mieszkańców zorganizowanym przez Urząd Miasta w Mosinie„.

Celem Fundacji Relicta jest upowszechnianie ochrony dziedzictwa kulturowego, zwłaszcza ochrony dziedzictwa archeologicznego, Prowadzenie działalności naukowo-badawczej oraz edukacyjnej w dziedzinie archeologii i nauk historycznych.

Więcej o przeszłości Mosiny można dowiedzieć się z publikacji autorstwa Tomasza Kaczmarka, który opisuje temat pradziejów Mosiny i okolic: