Historia mosińskiej Cegielni. Trwa wystawa w Galerii Sztuki

W 1886 roku powstały Zakłady Ceramiczne Maksymiliana Perkiewicza. Z małej fabryki przekształciły się w prężny zakład, zatrudniający w 1906 roku ponad 400 pracowników. Materiały z cegielni cieszyły się dużym zainteresowaniem nie tylko w regionie, ale i w Europie. Pozostałościami po zakładach są dziś cieszące się popularnością wśród mieszkańców i odwiedzających nasz region turystów: Glinianki oraz Mosińska Kolej Drezynowa.

Cegielnia

Właścicielem zakładu był Maksymilian Perkiewicz (ur. 1864 r.). W ludwikowskim zakładzie wytwarzano wyroby cenionej przez konsumentów jakości, do których budowy wykorzystywano glinę z pożegowskiej kopalni. Produkowano cegłę szamotową, kafle, piecyki i kuchenki przenośne, dreny, donice, dachówkę i wyroby artystyczne. System krycia dachów „mnich – mniszka” opracowany przez Perkiewicza i Ahrensa chroniony był patentem. W cegielni produkowano wyroby do budowy m.in. Twierdzy Poznań czy poznańskiej Nowej Synagogi.

W 1930 roku zakład zatrudniał 200 pracowników. W 1936 roku firma prowadziła skład handlowy w Gdyni, przy ulicy Morskiej 21. Po II wojnie światowej cegielnia została znacjonalizowana i funkcjonowała pod nadzorem Centralnego Zarządu Wytwórców Materiałów Budowlanych. W okresie powojennym nazwa kilku zakładów, do których należała dawna cegielnia Perkiewicza, zmieniała się w kolejności na: Mosińskie Zakłady Ceramiki Budowlanej, Śremskie Zakłady Ceramiki Budowlanej, Poznańskie Zakłady Ceramiki Budowlanej. Na terenie dawnej cegielni Perkiewicza w okresie powojennym powstał zakład produkcji betonu POZBET, który przestał istnieć w latach dziewięćdziesiątych.

Warto dodać, że na terenie mosińskiej cegielni istniał system transportu torowego, na którym funkcjonuje obecnie Mosińska Kolej Drezynowa. Właściciele doskonale wykorzystali potencjał nieużytkowanej linii kolejowej oraz zapierające dech w piersiach okoliczne zasoby Wielkopolskiego Parku Narodowego.

– MKD wykorzystuje jednotorową byłą linię kolejową nr 361, która w 1912 roku została zbudowana na potrzeby rozwijającego się ruchu turystycznego, wykorzystującego walory krajobrazowe terenów polodowcowych, ze stacją końcową: Ludwigshöhe/Ludwikowo/Osowa Góra – zwraca uwagę Artur Nadolny, mieszkaniec Mosiny, społecznik, wolontariusz. – Pierwotnie wyprodukowane cegły były transportowane bryczkami ul. Budzyńską, obecnie Harcerską, przez most, Łazienną, Śremską do dworca kolejowego. Na tej drodze w późniejszym czasie wybudowano wąskotorową linię by usprawnić transport cegieł do mosińskiego dworca kolejowego. Dopiero po powstaniu turystycznej linii kolejowej do Osowej Góry wybudowano dodatkowe bocznice i zaczęto transport cegieł bezpośrednio z zakładów – dodaje Artur Nadolny.

W miejscu po kopalni, z której wydobywano i transportowano urobek powstały też dzisiejsze Glinianki, cieszące się dużą popularnością zarówno wśród mieszkańców Mosiny, jak i turystów. Na przełomie lat 2011/2012 powstała tutaj wieża widokowa. Od tego czasu, powoli, ale cały czas rozwija się teren wokół: powstały ścieżki, ławki, nasadzenia, plaża wraz z zadaszeniami, wiaty rowerowe, a od niedawna także plac zabaw, rozbudowywany o kolejne elementy. Glinianki bez wątpienia mają ogromny potencjał turystyczny. Obecnie jednak, z uwagi na uszkodzenia techniczne wieża widokowa jest nieczynna do odwołania.

Dla osób chcących poszerzyć wiedzę na temat zakładów ceramicznych Maksymiliana Perkiewicza zapraszamy na 1 piętro mosińskiej Galerii Sztuki. Aktualnie trwa tam wystawa w związku z 720 rocznicą uzyskania przez Mosinę praw miejskich. Wystawa będzie czynna do 18 września br.