Rola dziennikarzy w zapobieganiu zachowaniom samobójczym

Zachowania samobójcze są poważnym problemem społecznym – każdego roku ponad 700 tysięcy osób na całym świecie odbiera sobie życie, a kilkanaście milionów podejmuje próby samobójcze (WHO). W Polsce dwa razy więcej osób ginie w wyniku śmierci samobójczej niż w wypadkach drogowych.

W czwartek, 26 października w Conference Center przy ul. Ogrodowej 12 w Poznaniu odbyło się szkolenie dla dziennikarzy zorganizowane przez Biuro ds. Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. Prowadził je socjolog, certyfikowany suicydolog – prof. Adam Czabański, który jest autorem blisko 250 publikacji naukowych, w tym 19 monografii z obszaru suicydologii. Jest także ekspertem w Biurze ds. Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, Wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego, współtwórcą pierwszych w Polsce Studiów Podyplomowych z Suicydologii w Menedżerskiej Akademii Nauk Stosowanych w Warszawie, uczestnikiem kampanii społecznej „Życie warte jest rozmowy” oraz członkiem Komisji Ewaluacji Nauki w Ministerstwie Edukacji i Nauki.

Dziennikarze są grupą zawodową, która pełni istotną rolę w obszarze profilaktyki zachowań samobójczych. Materiały przez nas przygotowywane zgodnie z rekomendacjami, dotyczące informowania o zachowaniach samobójczych pozwalają uniknąć ryzyka zwiększania się ilości zachowań samobójczych.

Podczas szkolenia adresowanego do środowiska dziennikarskiego prof. Adam Czabański przedstawił nam podstawowe dane i przekazał informacje dotyczące zachowań samobójczych, a także zasady prawidłowego informowania o zachowaniach samobójczych w mediach masowego przekazu. Poruszył zarówno tematy dotyczące zagadnień teoretycznych, jak i praktyczne wskazówki dotyczące tworzenia bezpiecznych materiałów z zakresu tej tematyki. Przybliżył nam również zjawisko identyfikacji z ofiarami samobójstw lub z osobami po próbach samobójczych skutkujące naśladowaniem ich zachowań (efekt Wertera), a także zasady konstruowania informacji o zachowaniach samobójczych, które wywołują jego przeciwieństwo – efekt Papageno. Ponadto przećwiczyliśmy analizowanie danych Komendy Głównej Policji i GUS na temat zachowań samobójczych. Poznaliśmy założenia i strukturę prawidłowo skonstruowanej informacji na temat zachowań samobójczych oraz możliwe konsekwencje i sposoby przeciwdziałania wtórnej traumatyzacji w zawodzie dziennikarza.

Zachowania samobójcze są poważnym problemem społecznym, który nie może być ignorowany i pomijany w dyskursie publicznym. Niewątpliwie wiedza, jaką posiadłem w trakcie szkolenia, będzie mi bardzo pomocna w dalszej pracy dziennikarskiej.

Szkolenie odbyło się w ramach zadania realizowanego ze środków Narodowego Programu Zdrowia, finansowanego przez Ministra Zdrowia.

Paweł Wolniewicz