Skąd wynika podwyżka opłat za odbiór śmieci? Gmina tłumaczy przyczyny deficytu w systemie

Od 1 października 2024 roku mieszkańcy gminy Mosina muszą liczyć się z podwyżką opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Minimalna stawka wzrosła do 39 zł miesięcznie za osobę zamieszkującą nieruchomość, co oznacza najwyższy poziom opłat w całej aglomeracji poznańskiej. Decyzja Rady Miejskiej została podjęta w odpowiedzi na narastający deficyt w systemie gospodarowania odpadami, który w 2024 roku osiągnął poziom 1,6 mln zł. Skąd wynika deficyt?

Przyczyny podwyżki: wzrost ilości odpadów

Jak tłumaczy mosiński magistrat, Gmina Mosina zmaga się z rosnącymi kosztami obsługi systemu odbioru i zagospodarowania odpadów. W latach 2022-2023 system bilansował się, jednak w 2024 roku odnotowano gwałtowny wzrost ilości śmieci, szczególnie w zakresie odpadów wielkogabarytowych, bioodpadów oraz odpadów zmieszanych. Wzrost ten przekroczył prognozy, wynosząc aż 25% więcej odpadów w porównaniu do roku 2023. To właśnie te liczby zmusiły gminę do podjęcia decyzji o podwyżce, która ma pokryć rosnące koszty.

O zdanie na temat podwyżek zapytaliśmy wiceburmistrza burmistrza gminy Mosina, Adama Ejchorsta: -„Przeprowadzone analizy wykazały, że środki wpływające od mieszkańców z tytułu opłaty za odpady nie równoważą wydatków z tego tytułu w aspekcie zwiększonego strumienia odpadów – zwraca uwagę Ejchorst.  – „Konieczność zwiększenia opłaty wynika przede wszystkim ze stale rosnącej masy odbieranych odpadów komunalnych, a tym samym kosztów ich zagospodarowania oraz bezpośrednio kosztów energii” – tłumaczy Adam Ejchorst.

Deficyt ma zostać częściowo pokryty z budżetu gminy, jednak brakujące 600 tysięcy złotych będzie pochodziło właśnie z wyższych opłat od mieszkańców.

– „Prognozowany deficyt systemu gospodarki odpadami szacuje się na 1,6 mln zł, co sprawia, że potrzebne są natychmiastowe działania naprawcze. Ceny zagospodarowania odpadów określane są na podstawie przetargów, gdzie najważniejszym kryterium jest cena (najwięcej punktów dostaje oferta z najniższą ceną). Koszty odbioru i transportu odpadów oraz prowadzenia PSZOK ustalane są na podstawie negocjacji z PUK Sp. z o.o. Ceny ustalone na podstawie przytoczonych postępowań zachowują swoją wysokość na cały okres obowiązywania umowy. To czy taka umowa starczy na cały rok zależy od ilości wytwarzanych przez mieszkańców odpadów” – przekazują urzędnicy.

Nieprawidłowości w deklaracjach śmieciowych oraz prace nad nowymi rozwiązaniami

Problemem, który od dłuższego czasu dręczy władze Mosiny, są nieprawidłowości w deklaracjach dotyczących liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość. Kontrole przeprowadzone między lutym 2023 a lutym 2024 wykazały rozbieżności pomiędzy zgłoszonymi a faktycznymi liczbami osób. Zjawisko to, nazywane przez władze „cwaniakowaniem”, polega na celowym zaniżaniu liczby mieszkańców w deklaracjach, co skutkuje niższymi opłatami za gospodarowanie odpadami.

Burmistrz Dominik Michalak wskazuje, że problem dotyczy nie tylko Mosiny, ale także innych gmin, jednak w Mosinie jest to szczególnie zauważalne. – „Liczba osób zgłoszonych w systemie wynosi 33 260, ale wiemy, że faktyczna liczba mieszkańców jest większa. Korzystamy z różnych baz danych, aby dokładnie weryfikować deklaracje, a od stycznia planujemy wprowadzić system naliczania opłat na podstawie zużycia wody, co może pomóc w lepszej kontroli” – dodaje burmistrz.

Opinia przewodniczącego dawnej komisji ds. monitorowania gospodarki odpadami

Swój pogląd na obecną sytuację wyraził Jan Marciniak, były, wieloletni radny, przewodniczący nieistniejącej dziś tzw. komisji śmieciowej czyli komisji ds. monitorowania gospodarki odpadami. – „ (…) W 2022 roku odnotowana została po raz pierwszy nadwyżka finansowa w gospodarce odpadami, jak pamiętam 260 tys.zł, a w 2023 roku wynik był jeszcze lepszy – 430 tys. Z budżetu nie musieliśmy dosypywać dodatkowych środków, a więc opłaty wnoszone przez mieszkańców (33 zł/mieszkańca) całkowicie pokryły wydatki i jeszcze była górka. W wyniku decyzji rady, opłata od 1 października wynosi 39 zł od mieszkańca i jeszcze gospodarkę odpadami w bieżącym roku wesprze kwotą 1 mln.zł  z budżetu, a więc z naszych podatków.” – tłumaczył na łamach portalu Jan Marciniak.

Podwyżki w ogniu krytyki mieszkańców

Mieszkańcy gminy Mosina zareagowali na decyzję o podwyżce opłat negatywnie. W mediach społecznościowych pojawiają się komentarze, w których mieszkańcy wyrażają swoje niezadowolenie z powodu wysokości nowych stawek. Zwraca się uwagę na fakt, że w sąsiednich gminach opłaty są niższe, co rodzi pytania o zarządzanie systemem gospodarki odpadami w Mosinie.

– „Nasze opłaty za wywóz śmieci są najwyższe w regionie, a jakość usług pozostaje taka sama. Czy to oznacza, że w innych gminach lepiej zarządzają systemem odpadów, czy my jesteśmy karani za błędy administracji?” – pyta rozgoryczony mieszkaniec forum.

Pojawiają się również opinie, że wzrost ilości odpadów może być związany z likwidacją tzw. „kopciuchów”. Wraz z instalacją pieców gazowych, pomp ciepła oraz pieców na pellet, mieszkańcy nie mają już możliwości spalania odpadów domowych, co skutkuje ich większymi ilościami trafiającymi do systemu. Choć trudno to bezpośrednio zweryfikować, istnieje jednak nadzieja, że jakość powietrza, która co roku przekracza wszelkie normy, może w najbliższych latach ulec znaczącej poprawie.

Wyzwanie dla gminy i mieszkańców

Podwyżki stawek za śmieci są bez wątpienia obciążeniem dla domowych budżetów, jednak władze gminy przekonują, że były one nieuniknione. Gmina szuka rozwiązań, które pozwolą na bardziej efektywne zarządzanie systemem, jednak bez współpracy mieszkańców, zwłaszcza w zakresie rzetelnego deklarowania liczby osób w gospodarstwach domowych, sytuacja może się jeszcze pogorszyć.