Gazeta Mosińsko-Puszczykowska
Po sześćdziesięciu latach od wyginięcia w Polsce, sokoły wędrowne znów szybują nad lasami Wielkopolskiego Parku Narodowego. Od 2025 roku ruszył tu projekt reintrodukcji i odbudowy nadrzewnej populacji tego drapieżnika, jednego z najszybszych ptaków świata.
Powrót po dekadach nieobecności
Jak informuje Zespół ds. ochrony przyrody i obszarów Natura 2000 Wielkopolskiego Parku Narodowego, sokoły wędrowne (Falco peregrinus) zniknęły z naszego kraju w połowie lat 60. XX wieku. Przyczyną był powszechnie stosowany w rolnictwie dichlorodifenylotrichloroetan, czyli DDT. „Związek ten powodował zaburzenia w odkładaniu się w skorupkach jaj związków wapnia, co prowadziło do powstawania jaj o zbyt cienkich ściankach, które w konsekwencji pękały pod wysiadującym rodzicem” – tłumaczą autorzy projektu.
W latach 90. rozpoczęto w Polsce program hodowli sokołów wędrownych w warunkach zamkniętych. Wówczas odchowane młode zaczęto wypuszczać do środowiska naturalnego. Podobne działania prowadzone były także w Wielkopolskim Parku Narodowym w 1993 roku, kiedy reintrodukowano kilkanaście ptaków.
Pięć młodych sokołów nad Mosiną i Puszczykowem
W tym roku, w maju i czerwcu, do lasów WPN trafiło pięć młodych sokołów – dwa samce i trzy samice. Ptaki wyhodowano i dostarczono z Stacji Badawczej Polskiego Związku Łowieckiego w Czempiniu, a za stronę merytoryczną projektu odpowiadało Stowarzyszenie na Rzecz Dzikich Zwierząt „Sokół”.
„Okazało się, że najlepsze efekty przynosi reintrodukcja młodych przy zastosowaniu gniazd aklimatyzacyjnych – są to specjalne konstrukcje umieszczane w koronie drzew, do których trafiają młode, jeszcze nielotne sokoły wędrowne odchowane w niewoli” – czytamy w komunikacie WPN.
Każdy z ptaków został wcześniej zaobrączkowany. Zielona obrączka ornitologiczna oznacza pochodzenie z gniazda nadrzewnego, natomiast czarna – że ptak pochodzi z hodowli i został reintrodukowany. „Naszemu szczęściu nie było końca, gdy latem nadal obserwowaliśmy część z ptaków sprawnie latające nad WPN-em!” – podkreślają autorzy projektu.
Jak działa gniazdo aklimatyzacyjne
Metoda zastosowana w Wielkopolskim Parku Narodowym zakłada, że młode ptaki trafiają do specjalnych gniazd wyposażonych w windę do podawania pokarmu. Dzięki temu mogą być karmione bez ingerencji człowieka w ich przestrzeń. Po kilku dniach górna część konstrukcji zostaje otwarta, a sokoły zaczynają eksplorować okolicę, ucząc się samodzielnego polowania. „Po otwarciu klatki ptaki nadal się dokarmia, aż do całkowitego zaniechania pobierania przez nie dostarczanych ptaków” – wyjaśnia WPN.
Projekt ma być kontynuowany co najmniej przez dwa lata. W jego ramach powstanie także 30 sztucznych platform lęgowych, a część z nich będzie monitorowana za pomocą fotopułapek.
Nadzieja na powrót gatunku
Inicjatywa spotkała się z dużym uznaniem leśników. „Wspaniała inicjatywa realizowana przez naszych sąsiadów! Trzymamy kciuki za powodzenie tego przedsięwzięcia. Kto wie, może w przyszłości sokoły zadomowią się również w naszych lasach…” – napisało Nadleśnictwo Konstantynowo.
Jak wspominamy na łamach naszej gazety, Wielkopolski Park Narodowy od lat prowadzi działania na rzecz odbudowy i ochrony bioróżnorodności. Reintrodukcja sokoła wędrownego to nie tylko sukces przyrodniczy, ale także nadzieja, że dzięki pracy naukowców i przyrodników można przywracać do życia to, co wydawało się bezpowrotnie utracone.
Zdjęcia: B. Nowak, R. Kurczewski (WPN)
