Po lekturze tekstu kolegi Tomasza Kaczmarka z zeszłego numeru Gazety („Adam Wodziczko zapomniany”) zdałem sobie sprawę, że w listopadzie 2018 roku przegapiliśmy jeszcze jedną, okrągłą rocznicę śmierci wybitnej osobowości związanej z Mosiną. Sam biję się w piersi, że nie popisałem się refleksem w sprawie przypomnienia o sześćdziesiątej rocznicy profesora Stanisława Wincentego Kasznicy, która przypadła na dzień 17 listopada 2018 roku.

Trwają obchody 170. rocznicy powstania Rzeczypospolitej Mosińskiej. W ferworze świętowania, wspomnień i zabawy trzeba jednak podjąć próbę zadumy nad tymi wydarzeniami, które z perspektywy czasu nie wydają się być tak radosnymi. Zanim jednak o tym, chciałbym skupić się na dwóch etapach z życia Jakuba Krauthofera-Krotowskiego.

Piąta edycja dziesięciokilometrowego biegu przełajowego „Pogoń za Wilkiem” niestety za nami. Ta impreza sportowa to coś więcej niż tylko bieganie. To także doskonała zabawa dla dzieci (Bieg Wilczków), wspaniała atmosfera pobiegowych rozmów przy arbuzach, kawie i nieziemsko pysznym cieście drożdżowym z Cukierni Rawa. Jest to także wyzwanie dla psów, które mogą wykazać się w osobnej kategorii biegowej na trasie ze swoimi właścicielami. Często nie wiadomo, kto tu kogo prowadzi oraz komu bardziej należy się medal: niezmordowanemu czworonogowi czy dwunożnemu właścicielowi.

W twórczości Józefa Mackiewicza każdy znajdzie coś dla siebie – powieści historyczne, opowiadanie z morałem, felietony, reportaże, listy, wspomnienia czy dzieła polityczne. Trudno jednak o bardziej wyróżniającą się pozycję w twórczości autora niż „Sprawa mordu katyńskiego. Ta książka była pierwsza”. Dzieło wyjątkowe, łączy bowiem w sobie bardzo osobiste wspomnienia z niezwykłymi opisami oraz antykomunistyczną swadą polemiczną. Sam uważam ją za najważniejszą pozycję w niezwykle bogatym dorobku „ptasznika z Wilna”.

Jednym z częściej spotykanych zwrotów nowomowy komunistycznej było słowo „reakcjonista” czy „reakcja”, znane zwłaszcza ze słynnego plakatu propagandowego „olbrzym i zapluty karzeł reakcji” wymierzonego w żołnierzy Armii Krajowej. Słowa tego użył także premier PRL Józef Cyrankiewicz, który w jednej ze swoich mów zaliczył Józefa Mackiewicza do „zaciekłego koła międzynarodowej reakcji”. Warto w tym miejscu pochylić się nad samym znaczeniem tego pojęcia oraz tym, czy faktycznie wspomnianego pisarza można zaliczyć do grona reakcjonistów.

Do stałego elementu pisarstwa Józefa Mackiewicza należało niewątpliwie głoszenie opinii idącej nieraz radykalnie pod prąd głównego nurtu. Odwaga, bezkompromisowość i suwerenność myślenia pisarza była często przyczyną „świętego oburzenia” środowisk emigracyjnych. Mackiewicz poruszał się bowiem po nieprzetartych szlakach przemilczanych tematów, których opisywanie było w jego czasach niczym wsadzanie kija w mrowisko.

Na łamach Gazety zdarzyło mi się już popełnić w zeszłym roku artykuł o Józefie Mackiewiczu. Cóż to jednak jeden, krótki tekst! To jak kropla w morzu potrzeb rozpropagowania jego pism, które niewątpliwie powinny być znane szerszemu gronu odbiorców. Stąd też postanowienie, iż od czasu do czasu będę wracał do omawiania twórczości tego zdecydowanie niedocenianego, wybitnego polskiego pisarza.

To trwający od kilku wieków spór dwóch wizji naprawy Polski: jednej przywiązanej do polskich tradycji i w nich szukających inspiracji, i drugiej – wiążącej nadzieję z rozwiązaniami wdrażanymi w państwach zachodnich, mocno przywiązanej do każdej nowinki płynącej z Europy.

Stanisław „Cat” Mackiewicz to postać, której życiorys jest równie bogaty, jak jego twórczość literacka. Uczestnik wojny polsko – bolszewickiej, poseł na Sejm II RP, redaktor naczelny wileńskiego „Słowa”, więzień obozu w Berezie Kartuskiej, wreszcie premier Rządu na Uchodźstwie w latach 1954-1955. Jednym słowem żołnierz, publicysta i polityk. Najbardziej jednak znany ze swojej działalności literackiej jako sprawny polemista oraz autor do dzisiaj poczytnych książek.

Gatunek powieści historycznej, tak niegdyś rozpropagowany i rozwinięty przez Henryka Sienkiewicza, jest współcześnie kontynuowany z doskonałymi rezultatami przez pisarkę Elżbietę Cherezińską. Jej powieść „Legion” to pasjonująca i niezwykle wciągająca opowieść o żołnierzach Narodowych Sił Zbrojnych, pod względem liczebności drugiej po AK organizacji konspiracyjnej w okupowanej Polsce II wojny światowej.

Napoleon Bonaparte powiedział, że „historia to uzgodniony zestaw kłamstw”. Ta mądrość staje się bardzo wyraźna, gdy przyjrzymy się najnowszej historii Polski, zwłaszcza tej pisanej po II Wojnie Światowej. Nadal sporo w niej mitów, stereotypów, a nawet celowych przekłamań. Świetnie w latach 90-tych zdemaskował to młody wtedy naukowiec, a dzisiaj profesor, Marek Jan Chodakiewicz.

Po lekturze powieści Martina uciekłem w popłochu do tolkienowskich krain, nie mogąc zdzierżyć hektolitrów krwi i fascynacji brzydotą.

Zespół 2Tm2, 3 jest dosyć dobrze znaną grupą rockową grającą muzykę o przesłaniu chrześcijańskim. Większość tekstów ich piosenek została zaczerpnięta z Biblii, a jego liderzy nie kryją swoich religijnych zapatrywań. Wydaje się, że w sposób idealny łączą muzykę rockową z mocnym i ponadczasowym przesłaniem.

Z kolei panu Janowi z Czempinia trudno było przerwać, kiedy zaczął mówić, a gadane miał jak nie wiem co.

Trudno zachęcić przeciętnego czytelnika do sięgnięcia po literaturę filozoficzną. Nie pomogą nawet zapewnienia, że przecież filozofia traktuje o rzeczach prostych, które dotyczą każdego. Wystarczy jednak odrobinę skupienia i przy odpowiednim doborze lektur możemy zostać pięknie zachęceni do zgłębiania myśli filozoficznej. Warto zacząć od starożytności, konkretnie od Platona.

Rock to hałaśliwa muzyka dla szerokiej publiczności, muzyka poważna z kolei to większe opanowanie i wyzwanie dla pojedynczego odbiorcy.

Niedościgniony mistrz gawędy i prawdziwy elegant z Mosiny z urodzenia, aż do szpiku kości, ba, nawet bardziej…

Przysłowie mówi, iż człowiek uczy się całe życie. Sprawdza się ono całkowicie po skończeniu etapu edukacji, gdy jesteśmy wielce przekonani, że wiemy już wszystko. Zdobywanie wiedzy prowadzi jednak to banalnego wniosku, że coraz więcej wiemy o tym, jak wielki jest nasz obszar niewiedzy. Kształcenie się powinno zatem polegać na uczeniu się pokory wobec ogromu niemożliwej do ogarnięcia jednym umysłem wiedzy, niż umacnianiu się w postawie „wiem już wszystko”.

Z racji wznowienia kultowej, wydawanej w drugim obiegu książki „Kondotierzy”, warto przypomnieć sylwetkę jej autora, Rafała „Gan” Ganowicza. Jak sugeruje tytuł jego dzieła, był on najemnikiem, który nie wstydził się swojego fachu.

Mimo, iż nie byłem obecny na mosińskich uroczystościach związanych z kanonizacją Jana Pawła II oraz Jana XXIII, zostałem poproszony o napisanie tekstu podsumowującego to podniosłe wydarzenie.

Skojarzyć się to może z siłą oddziaływania słowa i obrazu. Czy mało wokoło Don Kichotów, którzy żyją obrazami z telewizji czy gazet? Daliby się pokroić za to, że przedstawiana przez nich wizja świata jest „jedyną słuszną i prawdziwą”, że nie ma innego świata oprócz tego przedstawionego w środkach masowego przekazu. Przykre to, ale tacy ludzie mogą żyć w jakieś alternatywnej rzeczywistości. Miguel de Cervantes wydawał się odkryć te prawdę już 400 lat temu.

Wujek Marian jak zaczął opowiadać, to nie mógł skończyć: – Ja z elegantem z Mosiny spotkałem się już bardzo dawno temu i wcale nie na miejscu, tylko jak w Poznaniu mieszkaliśmy. Dopiero później przeprowadziliśmy się tutaj. Był taki facet, proszę ciebie, co jeździł wszędzie, zbierał takie różne legendy i opowiadania. No mówię ci, on tym żył, to było jego hobby, a lubił opowiadać, mówię ci.

Od Władka dowiedziałem się ciekawych rzeczy.

Powiedzieć, że muzyka łączy pokolenia, to jak nie powiedzieć nic. Banał, zwyczajny truizm. Przekonuję się o tym często, ponieważ gustuję w muzyce słuchanej przez pokolenie moich rodziców. Nie tak dawno, za namową mojej rodzicielki sięgnąłem po pewien album kompozytora Andrzeja Kurylewicza i na nowo odkryłem, jak pewne utwory nie tracą nic ze swojej dawnej świeżości.

Mamy w naszej rodzimej historii wybitnych myślicieli, lecz nie wszyscy z nich są należycie docenieni. Ponadto gdzieś znikają w natłoku drugorzędnych, niewiele znaczących postaci. Uważam, że należyte miejsce w pierwszej lidze polskich myślicieli stale trzeba dzisiaj przywracać historykowi i filozofowi Feliksowi Konecznemu.