Śmieci w lasach – niekończąca się opowieść

Pozostałości z wypalania kabli, tony rybich wnętrzności, góry bułek, martwego drobiu, tysiące opon, litry chemikaliów, dziesiątki worków z ubraniami. W Światowym Dniu Ziemi, leśnicy z Lasów Państwowych pokazali co znajdują w lesie.

Liczby mówią same za siebie. W 2024 roku leśnicy usunęli z terenów zarządzanych przez Lasy Państwowe 82 000 m³ śmieci. Zakładając, że samochód ciężarowy (TIR) przy maksymalnym wymiarze naczepy może mieć pojemność około 100 m³, to leśnicy w minionym roku zebrali i wywieźli 820 tirów śmieci. Te ciężarówki ustawione jedna za drugą np. w Poznaniu stałyby od Szczepankowa, aż do Stadionu Enea. To ogromna ilość śmieci i równie ogromny koszt, sięgający ponad 34 milionów złotych. Za taką kwotę można by kupić blisko 50 w pełni wyposażonych karetek pogotowia. To też kwota stanowiąca 1/5 kosztów, którą Lasy Państwowe co roku wydają na ochronę przeciwpożarową polskich lasów.

– Las to miejsce pełne najróżniejszych form życia. Runo leśne, krzewy, drzewa, gleba, woda – to wszystko tworzy współzależną od siebie zbiorowość leśną. Żyją tu też zwierzęta, dla których las jest domem. Porzucone w lesie odpady bardzo często trują glebę i wodę. Są zjadane przez mniejsze i większe zwierzęta, przez co ich niszczące działanie na ekosystem leśny staje się wielkoskalowe – mówi Witold Koss, Dyrektor Generalny Lasów Państwowych. – Dlatego od wielu lat, każdego roku apelujemy o niewyrzucanie śmieci do lasu i sprzątanie po sobie w czasie wypoczynku na terenach leśnych. Szanując przyrodę, szanujemy samych siebie – dodaje.

Ogromnym problem dla leśników jest usuwanie z lasu śmieci nietypowych, czasem wręcz niebezpiecznych, a w tym przypadku fantazja ludzka zdaje się nie mieć granic. Leśnicy znajdują w lesie toksyczne chemikalia, odpady spożywcze, np. tony rybich wnętrzności, cale palety zgniłych kurzych jaj, padłe kurczaki czy tworzywa sztuczne, stanowiące pozostałość po wytapianiu metali szlachetnych z kabli. Do tego dochodzą oczywiście śmieci wielkogabarytowe, elektrośmieci, stare meble, sanitariaty i opony oraz całe spektrum śmieci pobudowlanych – od gruzu po styropian i resztki zapraw murarskich.

– W 2024 roku Nadleśnictwo Babki przeznaczyło niemal 100000 zł na usuwanie śmieci pozostawionych w lasach. Niestety, problem zaśmiecania terenów leśnych pozostaje poważnym wyzwaniem, zagrażającym nie tylko naturalnemu krajobrazowi, ale także zdrowiu ludzi, zwierząt i roślin – podsumowuje Robert Okińczyc, Nadleśniczy Nadleśnictwa Babki.

Zwracamy się do wszystkich odwiedzających nasze lasy o odpowiedzialne zachowanie i przypominamy, że każdy z nas ma wpływ na stan środowiska. Dbajmy wspólnie o dobro jakim są lasy! – dodaje Nadleśniczy.

Na szczęście dzięki szybkim reakcjom obywatelskim oraz aktywnym działaniom zapobiegawczym prowadzonym przez Straż Leśną coraz częściej udaje się złapać śmieciarzy na gorącym uczynku. Doskonale sprawdzają się tu fotopułapki i drony, ale bardzo ważne jest również wsparcie w działaniach, jakie leśnicy otrzymują od Policji. Bardzo ważne jest, abyśmy widząc ludzi porzucających śmieci w lasach, reagowali. Czasem wystarczy uprzejme zwrócenie uwagi lub prośba o zabranie ze sobą swoich śmieci. A jeśli widzimy, że ktoś celowo i z premedytacją wjeżdża do lasu i porzuca odpady przy leśnej drodze – reagujmy. Straż Leśna po przyjęciu takiego zgłoszenia od razu zajmie się sprawą.

– Jesienią ubiegłego roku, w szczycie grzybobrania, przeprowadziliśmy kampanię informacyjną #śmieciobranie, wykorzystującą narzędzia AI, aby poruszyć problem śmieci w lasach. Kampania odbiła się w mediach bardzo szerokim echem, co pozwala mieć nadzieję, że nasz przekaz nie tylko dotarł do szerokiego grona odbiorców, ale też przełoży się na realne działania i śmieci w naszych lasach będzie mniej. Od wielu lat promujemy akcję #zabierz5zlasu, co ma skłonić wszystkich nas, abyśmy spacerując leśnymi ścieżkami, zwracali uwagę na to, co pozostawili w lesie inni ludzie, i jeśli mamy taką możliwość, zabrali ze sobą te śmieci – podsumowuje Anna Choszcz Sendrowska, rzeczniczka prasowa Lasów Państwowych.

Link do spotu kampanii „Wrzuć do kosza i te okazy”: https://www.youtube.com/watch?v=iTG7ghaER0w&t=2s

Kilka przykładów wyrzucania śmieci do lasu (pierwszy z naszego Nadleśnictwa), które ukazały się na stronach naszych jednostek (materiały zawierają zdjęcia z fotopułapek):

1. https://babki.poznan.lasy.gov.pl/aktualnosci/-/asset_publisher/l8eU2R4YqbKb/content/wypalacze-kabli-schwytani-na-goracym-uczynku/pop_up
2. https://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/aktualnosci/wywiozl-do-lasu-smieci-teraz-trafil-przed-sad
3. https://lubartow.lublin.lasy.gov.pl/aktualnosci/-/asset_publisher/1M8a/content/problem-smieci-powracajacy-jak-bumerang-
4. https://www.bialystok.lasy.gov.pl/widget/aktualnosci/-/asset_publisher/1M8a/content/wyrzucal-smieci-do-lasu-zostal-ukarany-/maximized
5. https://www.radom.lasy.gov.pl/en/aktualnosci/-/asset_publisher/1M8a/content/smieci-ciaglym-problemem-w-lasach
6. https://lagow.radom.lasy.gov.pl/de/aktualnosci/-/asset_publisher/MNe4nlKCc1Pj/content/-smieciarz-przylapany-na-goracym-uczynku-/maximized

Anna Choszcz-Sendrowska, rzeczniczka prasowa Lasów Państwowych

---

Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe (LP) od 1924 r. opiekuje się w imieniu Skarbu Państwa i obywateli ogólnonarodowym dobrem, jakim są lasy. Prowadzimy zrównoważoną gospodarkę leśną, chroniąc lasy przed różnymi zagrożeniami, zwiększając ich powierzchnię i zasobność, dbając o różnorodność biologiczną, a jednocześnie udostępniając je wszystkim oraz zaspokajając zapotrzebowanie polskich firm i rodzin na drewno. Pracujemy dla lasu, dla ludzi, dla klimatu.