Ciekawostki z pradziejów Mosiny
Błota i puszcza nie sprzyjały osadnictwu w okolicach Mosiny, o czym świadczy fakt, że nie występują tutaj żadne grody. Najbliżej Mosiny od strony południowej w rejonie wiosek Grzybno – Żabno znaleziono tylko skorupy naczyń glinianych oraz węgiel drzewny. Prawdopodobnie najstarsze ślady pobytu ludzi w okolicach Mosiny pochodzą już z końca starszej epoki kamiennej (4000- 2500 lat p.n.e.).
Pradzieje Mosiny
Wspomniane błota mosińsko-obnarskie oraz rozległa puszcza z jednej strony stanowiły w dawnych czasach poważną przeszkodę w komunikacji w kierunku południowym tj. na Kościan i Leszno. Do XIII w. była to droga wprost nie do przebycia. Pierwotna wczesno – średniowieczna droga z Wrocławia do Poznania omijała błota i puszczę mosińską, przechodziła przez Śrem i Kórnik. Przez dawne brody na błotach wytyczono nową drogę, w ten sposób skrócono główny szlak komunikacyjny wiążący południową Wielkopolskę i Śląsk z Poznaniem przez Leszno, Kościan i Mosinę.
Mosina bagna i błota
Czym była Mosina przed uzyskaniem praw miejskich, trudno dziś powiedzieć. Jedno jest pewne – Mosina stanowiła z okolicznymi wsiami, łąkami, lasami błotnymi i polami wielką majętność ziemską. Należała ona z pewnością w XII w. i na początku XIII w. w całości do książąt, skoro założyli i uposażyli oni w owym czasie kościół parafialny w Mosinie, o którym pisze się w dokumentach już 1298r. możnego rodu Łodziów z Miejskiej Górki. W 1458r. miasto Mosina dostarczyło 4 uzbrojonych żołnierzy pieszych na wyprawę malborską przeciwko Zakonowi Krzyżackiemu. Na podstawie tej wiadomości można stwierdzić, że Mosina w XVw. należała do grupy małych miast. Do tej samej grupy zaliczały się : Międzychód, Rydzyna, Zbąszyn, Chwaliszewo, Wolsztyn, Ostroróg, Czerniejewo i sporo innych miast.
W latach 1580-1581 wójt miasta Mosiny posiadał jeden łan (ok. 15 ha) ziemi, która znajdowała się we wsi Niwka nad Wartą. Wieś w tym czasie należała do powiatu kościańskiego. Łan wójtowy był wtedy pusty tj. bez chłopów i nie był uprawiany. W tych samych latach, za tego samego wójta w mieście znajdowało się 6 gospodarstw rolnych; każde po jednym łanie, z których właściciele płacili po 30 gr podatku do kasy miejskiej.
Ówczesne rzemiosło stanowili: 3 piekarze, 2 murarze, 1 rzeźnik, 1 kowal, 2 kołodzieje, 2 zduni, 2 szewcy, 1 tkacz, 12 garncarzy, 61 ceglarzy, 2 gorzelnicy, 2 przaszłowie ( roznoszący sól). Bazując na miejscowych glinach rozwinęła się w Mosinie na pierwszym planie produkcja ceramiczna i materiałów budowlanych. Na drugim planie uplasowała się produkcja gorzałki i piwa.
Podczas wojen szwedzkich miasto zostało poważnie zniszczone, w latach 1655-1656 przez ustawiczne przemarsze i kwaterowanie wojsk szwedzkich. Głód i zaraza dziesiątkowały ludność miasta i okolicznych wsi. Groźne pożary niszczyły dobytek ludności. Mosina podupadła całkowicie gospodarczo. W wieku XVII Mosina posiadała szpital dla ubogich, o którym 1695 r czytamy, że „jest z drzewa postawiony, ma jedną wielką izbę ogrzewaną i 8 komór i sień dużą”. Na jego utrzymanie składały się : rola, łąki, ogrody i małe darowizny zapisywane do 1626r.
Kościół parafialny w Mosinie pochodzi z XIII w., był fundacji ssiężnej, zbudowany z drewna. Z początkiem XVII w. uległ zniszczeniu i w 1628r. wzniesiono nowy. W 1663r. postawiono jednak nowy z drewna i muru pruskiego, który dodatkowo był pokryty dachówką. Kościół ten przetrwał do 1752r. Wówczas walący się kościół (na rynku) rozebrano. Nowy kościół murowany wybudowano w innym miejscu, który rozbudowano w 1900r. Kościół parafialny w Mosinie był dobrze uposażony, bowiem proboszczowie jego pobierali dziesięcinę z dwóch łanów wójtowskich w Krośnie a także z Pożegowa, Sowińca i Sowińca Trzebowskiego. W 1902r. kapelanem przy kościele parafialnym p.w. św. Mikołaja w Mosinie był niejaki Mikołaj. Na uwagę zasługuje proboszcz mosiński z XVIw. Stanisław z Obornik, znany wówczas jako humanista, człowiek dużej wiedzy i dobry kaznodzieja. W XVIIw. znajdowała się w Mosinie także szkoła parafialna. Podupadła pod koniec wieku. Jej odrodzenie nastąpiło dopiero na skutek reform przeprowadzonych w 1790r. przez Komisję Edukacji Narodowej.
kościół katolicki Mosina (historyczne zdjęcie)
Zebrał i opracował: Henryk Pruchniewski
Źródło: Mosina w Tysiącleciu Państwa Polskiego – Ludwik Gomolec
Tagi: gmina Mosina, Grzybno, Kolekcjoner, Kórnik, Niwka, powiat kościański, Pradzieje Mosiny i okolic, Sowiniec, Śrem
Wasze komentarze (14)
Piszecie sporo o historii naszych okolic i to mnie bardzo cieszy. Powinno się znać dobrze historię miejsca, w którym się żyje.
A więc czym była Mosina w przeszłości? Bagienną dziurą na odludziu :)
Może była bagienną dziurą, lecz nie wszyscy wiedza że tu powstały zaczątki Polmos-u.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Ludwik_J%C3%B3zef_Gomolec Albo kaczka lub niewiedza.
Może jaśniej? Gdyż z tego niewiele wynika. Skoro masz coś do dodania, to zrób to a nie wklejasz jakieś odnośniki. Śmiało, nikt cię tu nie pogryzie…
Tylko profesjonaliści wiedzą co z tego wynika. Pozdr.
„Jeżeli nie potrafisz czegoś dobrze wytłumaczyć, to tak naprawdę sam dobrze tego nie wiesz”- Albert Einstein
Się wie :)
Nieraz to nie kwestia tłumaczącego, a słuchacza.Torbie możesz tłumaczyć, walizką i tak nie będzie.
Profesjonalistą trzeba być a nie si ę nim nazywać.
Niektórzy są, niektórzy bywają, a niektórzy się tylko tak nazywają.
Wkradł się mały chochlik…. @stary mieszkańcu dziękujemy za czujność. Nazwisko poprawione.
Dzięki za reakcję. Pozdrawiam :)
I to się nazywa profesjonalne podejście do tematu i umiejętność przyznania się do błędu.
Administrator strony jest na bieżąco i szybko reaguje. Super :)