Artykuły archeologia

Czy zastanawiałeś się kiedyś drogi czytelniku nad tym, kto i kiedy pierwszy postawił stopę na mosińskiej ziemi? Kim był, skąd przybył i jak dawno temu to było? W poprzedniej części niniejszej serii został zrekonstruowany krajobraz, w który tysiące lat temu wkroczył człowiek. Zanim się to jednak stało, ów krajobraz przeszedł niezwykłe przeobrażenie na skutek działalności lodowca. Dopiero po jego ustąpieniu i wraz z ustabilizowaniem się korzystnego dla życia człowieka klimatu, mógł on się tutaj na dobre zadomowić.

Wielkopolska skrywa wiele tajemnic z archeologicznej przeszłości, a kolejna z nich właśnie wyszła na światło dzienne. Jak ustalił Artur Golis, pracownik służby Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego, w Parku Krajobrazowym im. gen. Dezyderego Chłapowskiego niedaleko Kościana odkryto pradawną fortecę sprzed 2700 lat. Badania wskazują, że osada ta powstała w VIII wieku p.n.e., a jej potężne wały sugerują, że pełniła funkcję obronną.

Stał na szczycie wzniesienia, które górowało nad rozległą doliną. Stał skupiony w milczeniu, jakby nie chcąc zakłócić panującej ciszy. Przeszkodzić jej miała dopiero przyroda, z wolna budząca się po długiej i srogiej zimie do życia.

Punktem wyjścia do naszej poprzedniej wycieczki, mającej na celu poznanie znaczenia nazw topograficznych i tego, co one mówią na temat przeszłości, była Mosina. Również i ona będzie punktem wyjścia w poszukiwaniu śladów archeologicznych po osadnikach, którzy niegdyś zamieszkiwali te tereny. Ta odległa przeszłość to nasze tytułowe pradzieje, a ich granice wyznaczają obszar naszych poszukiwań. Z jednej strony będą to czasy historyczne, dobrze znane z kart historii, drugą zaś granicą, znacznie odleglejszą, będzie moment pojawienia się tutaj pierwszych gromad ludzkich.

Tym razem zastanowimy się nad tym, jaka wiedza na temat przeszłości zawarta jest w nazwach Krosna i Krosinka. Czy o nadaniu tym osadom tak brzmiących nazw zdecydowała profesja, którą zajmowali się dawniej ich mieszkańcy, czy też zdecydowały o tym względy natury topograficznej? Czy profesją tą mogło być tkactwo i z uwagi na podstawowe narzędzie służące do tkania zwane krosnem, tak przyjęło się je nazywać? Kiedy znajdziemy już odpowiedzi na te pytania, wrócimy na koniec do Mosiny, z której to rozpoczęliśmy …

Droga powrotna ze Stęszewa do Mosiny wiedzie przez Dymaczewo i Krosinko. Obie nazwy tych miejscowości nie mówią nam dziś za wiele o sobie, gdyż obecnie nic w Dymaczewie się nie dymi, a w Krosinku i Krośnie nikt nie tka na krosnach. Takie są pierwsze skojarzenia co do ich znaczenia. Przekonajmy się, na ile są one słuszne. Jako pierwsze po drodze mijamy Dymaczewo i nim właśnie zajmiemy się w tym numerze.

Niezwykłego odkrycia archeologicznego, potwierdzającego informacje źródłowe, dokonali członkowie fundacji Relicta. Zdaniem badaczy Mosina była początkowo zlokalizowana na terenie gruntów rolnych dzisiejszej Niwki, położonej na terenie Puszczykowa.

Czy wiecie, że Mosina prawdopodobnie została założona w innym miejscu niż obecnie? Słyszeliście o zanikłej wsi Przewóz? Więcej na ten temat będą próbowali dowiedzieć się archeolodzy, historycy i przyrodnicy, którzy w najbliższym czasie zajmą się badaniem przeszłości naszego regionu.

Służby Rogalińskiego Parku Krajobrazowego ujawniły, najprawdopodobniej nieznany dotąd, obiekt archeologiczny.

Kontynuując spacer przez Wielkopolski Park Narodowy, podążamy dalej trasą im. Adama Wodziczki. Minąwszy Jeziora Kociołek i Skrzynka, albo raczej dwie „skrynice”, którym poświęcony był poprzedni artykuł niniejszego cyklu, docieramy do Jeziora Góreckiego. Po pokonaniu stromego zejścia stajemy na tarasie widokowym, zlokalizowanym tuż przy samej linii brzegowej. Naszym oczom ukazuje się wyspa zwana Zamkową. Baczny obserwator dostrzeże w oddali drugą wyspę, a jeszcze dokładniejszy zauważy, że wyspa ta została… skradziona!

W poszukiwaniu wiedzy o dawnych czasach dotarliśmy do Osowej Góry. Tędy wkroczyliśmy na teren Wielkopolskiego Parku Narodowego i w jego głąb udamy się dalej szlakiem Adama Wodziczki. Biegnie on wzdłuż trzech jezior – Kociołek, Skrzynka i Góreckiego. W tym artykule poszukamy legendarnych skarbów ukrytych w Jeziorze Kociołek. Skarbów przeszłości, ukrytych w jego nazwie.

Czy znasz historię swojej rodziny? Co wiesz o miejscu, w którym teraz żyjesz? Kto mieszkał tu wcześniej? Co robił? Co go mogło cieszyć? Czego można nauczyć się od naszych przodków? Mnóstwo ważnych pytań to już znak rozpoznawczy półkolonii dla dzieci organizowanych po raz kolejny przez stowarzyszenie A la teatr z Bolesławca.